De boodschap is universeel,
de betekenis is uniek.
Vorige week heb ik een video online gezet waarin ik laat zien hoe het eruit ziet: Het Verhaal ís de Boodschap.
Daarin neem ik het verhaal van Hans & Grietje onder de loep – wat is precies de boodschap en hoe is dit ver-beeld? Als je deze video nog niet hebt gezien, je vindt hem hier.
In deze blog wil ik twee dingen duidelijk van elkaar scheiden:
- de boodschap van een sprookje (oftewel: het verhaal zelf)
- de betekenis van een sprookje
Boodschap
De boodschap van een sprookje is wat de verteller wil overbrengen. De informatie die helpt bij (over)leven. In het geval van Hans & Grietje: ‘Zorg voor elkaar, dan komt alles goed.’
De boodschap wordt niet op een verhaal geplakt, het ís het verhaal. De boodschap is niet iets dat nog even snel erin gefrommeld wordt als het verhaal al bijna klaar is, het is de hele constructie van waaruit het verhaal ontstaat. De boodschap is in woorden, wat het verhaal is in beelden.
Het is dus niet zomaar dat Hans & Grietje twee kinderen zijn; ze ver-beelden het begrip saamhorigheid. Wat is saamhorigheid, hoe ziet dat eruit? Zij laten het je zien.
Met de vorm van het verhaal, tonen we altijd onszelf. Wanneer ik een dierenverhaal schrijf, grijp ik vaak automatisch naar een egeltje. Omdat ik egels intrigerende dieren vind, bijna wandelende paradoxen. Zo’n hoge aaibaarheidsfactor, maar tegelijk is het een roofdier met stekels. Gevoelsmatig kan ik er alle kanten mee op. Maar als ik vanuit deze reflex schrijf, is het heel goed mogelijk dat ik een boodschap helemaal geen recht doe, omdat ik niet goed luister en daarmee de vertaalslag naar beeldentaal niet goed kan maken. Want je ziet, een personage is niet zomaar willekeurig. Het is een deel van je boodschap.
Betekenis
Dan is daar de betekenis van een sprookje. Dit is iets wat heel persoonlijk is, en wat je niet uit boeken met duidingen kan halen. Want de betekenis is de rol die een verhaal speelt in jouw leven.
De boodschap is universeel, maar de betekenis is uniek.
Er kunnen legio mensen zijn die als kind Hans & Grietje als lievelingssprookje hadden. Maar dan nog hebben ze er allemaal een geheel eigen betekenis aan toegekend.
Het mooie is dat je jarenlang niet eens kan beseffen waarom precies dat ene sprookje je zo bijgebleven is, tot je er met aandacht naar gaat kijken. De boodschap eruit halen kan al veel verduidelijken. Dit was de informatie om te (over)leven die jij nodig had. En misschien nog steeds.
Wil je samen kijken naar de boodschap én betekenis van jouw favoriete verhaal?
Hier vind je alle informatie én je kan direct contact met mij opnemen.