Waarheid is gelaagd.
Je hebt fysieke waarheid, emotionele waarheid en spirituele waarheid.
Ik ga je een heel belangrijke observatie geven. Kosteloos en waardevol.
Komt ‘ie.
Veel mensen geloven dat waargebeurde gebeurtenissen een sterk verhaal maakt. Sterker dan fictie.
Fictie is het niet-serieuze deel van de verhalenwereld. Vermakelijk, spannend, maar als puntje bij paaltje komt, telt het minder. Want het is niet waar.
En die gedachtegang klopt niet. Waarheid is namelijk gelaagd.
Je hebt fysieke waarheid, emotionele waarheid en spirituele waarheid.
Een voorbeeld van fysieke waarheid is wanneer en waar je bent geboren.
Een voorbeeld van emotionele waarheid is hoe je jouw jeugd hebt ervaren.
Dan kan je spreken in termen als liefdevol of (on)veilig. Dit kan door verschillende leden uit hetzelfde gezin als totaal verschillend worden ervaren. Met soms precies dezelfde anekdotes als bewijs voor de verschillende ervaringen.
Een voorbeeld van spirituele waarheid is het besef dat waarheid gelaagd is. En dat die lagen (ogenschijnlijk) onafhankelijk van elkaar kunnen bestaan.
Het enige verschil tussen een verhaal met waargebeurde gebeurtenissen en fictieve gebeurtenissen is dus dat de ene op de fysieke laag waar is en de andere niet.
Maakt dat werkelijk zoveel uit wanneer je een boodschap over wilt brengen?
Harry Potter is op de fysieke laag geen waarheid. Maar wat het ons heeft laten voelen en hoe het ons heeft leren kijken, is heel echt.
Niet voor niets stonden mensen, jong en oud, wereldwijd om middernacht in de rij bij de boekwinkels voor het nieuwste deel in de reeks.
Het verhaal bracht ons samen, al was het maar voor een kort moment.
Bovendien kan een verhaal op de fysieke laag waar zijn, maar dat maakt het niet automatisch waar op de emotionele of spirituele laag. En andersom.
Het is als een cijferslot; de drie wielen draaien onafhankelijk van elkaar en ze kunnen elk een eigen waarde aannemen.
Daar komt bij – ik heb het ook niet bedacht– dat de emotionele laag het meest bijdraagt aan de impact van een verhaal, meer dan de fysieke of spirituele laag. Dat merken we nu in deze tijd maar al te goed.
Wat ik je met dit alles wil meegeven: wees je bewust van deze gelaagdheid én hierarchie. Niet alleen wanneer je zelf verhalen vertelt, maar ook wanneer je verhalen hoort.
Trap niet in de valkuil dat fysieke waarheid aan jouw kant hebben je een voorsprong geeft. Dat doet het niet. Je hebt even hard te werken om je boodschap over te brengen als ieder ander.
Evenzo is het krijgen van een sterke emotionele respons niet gelijk aan een waarheid verkondigen op de emotionele laag. Noch op de andere lagen.
Het is geen kunst om mensen uiteen te drijven met verhalen. Het is een ambacht om mensen met verhalen te verbinden.
Je boodschap doorgeven met waargebeurde gebeurtenissen heeft voor- en nadelen.
Hetzelfde geldt voor de fictieve vorm.
Laat de boodschap zelf zoveel mogelijk leidend zijn voor de vorm die het verhaal uiteindelijk krijgt.
En houd altijd voor ogen welke waarheid je verkondigt.