Deel 3 van het drieluik
Je hebt twee heel verschillende versies van de peperkoekman stap voor stap uitgeplozen zien worden.
Deze editie benaderen we het van een andere kant: ik geef je tools zodat je zelf een versie van dit verhaal kan schrijven.
Daarvoor beginnen we bij het enige dat vaststaat, namelijk het peperkoekmannetje.

Wat symboliseert het koekje?
In de versie uit 1875 symboliseerde het koekje weliswaar een wonder, doch ook een hoogmoedig wezentje dat iedereen uitdaagde en telkens wegrende.
Hij kon in zijn eentje de wereld wel aan. We zagen hoe dat uitpakte.

In de versie uit 1910 symboliseerde het koekje de liefde die een kokkin koesterde voor het jongste kind in huis. Het leek een tijdje mis te gaan, maar kleine Bobby kreeg uiteindelijk toch het koekje dat met zoveel liefde voor hem gemaakt was.

Wat kan een koekje nog meer symboliseren? Waar denk jij aan bij een koekje?
Pak een vel papier en ga ideeën opschrijven.
Je hoeft nog niet direct compleet helder te hebben wat het koekje precies symboliseert, je gaat nu eerst vissen in je eigen innerlijke oersoep om een richting te vinden.

Omdat ik niet weet wat jij opvist, pak ik even een idee van mij als houvast. Anders stopt het hier al. En de BlogBrief is een longread, dus dat kan niet 😉 Lees daarom verder voor het principe, maar werk gewoon door op je eigen idee.

Stel jezelf vragen
Zoom eerst in op dat wat het meest voor de hand ligt, want dat wordt het snelst over het hoofd gezien.

– Wat zijn eigenschappen van peperkoek?
Bijvoorbeeld: het is eetbaar. (Open deur, maar schrijf alles op wat in je opkomt.)
Peperkoek is stevig en vervormt nauwelijks tijdens het bakken. Daarom wordt het ook gebruikt voor huisjes bouwen.

– Wat zijn bestaande betekenissen die we toedichten aan een koekje?
Bijvoorbeeld: een traktatie. Peperkoek wordt gegeven bij Sinterklaas en Kerst, dus bij feestdagen in de winter.

Je kan zo een lijstje maken met vragen en antwoorden. En dan weer verder vragen of associëren op je antwoorden. Net zolang tot je iets vindt waar je van opveert.

Je kan doorgaan op het ‘stevig’ – een peperkoekmannetje waar iedereen z’n tanden op breekt. 
Je kan verder associëren op de bouwwerken – bijvoorbeeld een peperkoekmannetje dat zichzelf lang niet zo mooi vindt als andere creaties van peperkoek.
Je kan verder gaan op ‘traktatie’ – misschien vinden we een peperkoekmannetje in de koektrommel van een dame die op dieet is.
Je kan er een winterverhaal van maken; kinderen die van peperkoek een dorp maken en bevriend raken met het peperkoekmannetje. Of juist tegen de gewoonte ingaan en kinderen een peperkoekmannetje laten vinden tijdens het zoeken naar Paaseieren.

De kernvraag
Je hebt een idee gevonden dat je prikkelt. Dat je graag verder wilt uitdiepen.
Je weet nog niet hoe het verder zal gaan, maar bent er wel nieuwsgierig naar.
Dit is je richting.

Maak nu voor jezelf een sprong naar waarheid.
Stel jezelf de vraag: waar zit de pijn?
Geen ‘leuke’ vraag, maar als er niets op het spel staat, komt het verhaal niet tot leven. Dan is er geen boodschap, geen informatie voor (over)leven die doorgegeven wordt.

Bij het stevige koekje waar iedereen z’n tanden op breekt, kan je zeggen dat de pijn fysiek is. Maar dat is te letterlijk en niet het type pijn dat ik bedoel.
Ik bedoel een emotionele pijn. In dit voorbeeld kan de pijn zitten in ergens naar verlangen dat helemaal niet goed voor je is. Dan benader je het vanuit degenen die het koekje willen opeten.
Vanuit het koekje bezien kan de pijn zitten in heel graag willen geven, maar nog niet weten hoe.

Het koekje dat zichzelf voortdurend vergelijkt met anderen, blijft maar staren naar andere koekjes, zonder écht naar zichzelf te kijken. Alle schoonheid om hem heen, is voor hem enkel een herinnering aan wat hijzelf níet is. Dat koekje heeft te leren zichzelf te zien.

Het koekje dat in de gesloten koektrommel zit van de diëtende dame, zou een verhaal kunnen zijn over de balans vinden tussen discipline en jezelf iets gunnen. Over kunnen (en mogen) genieten. Je kan de focus leggen op de strengheid van de dame, of juist op het wegkwijnen van het koekje, dat zich slof voelt worden en niet in de vuilnisbak wil eindigen.

Het verhaal van de kinderen die een winterdorp maken, kan een spanningsveld weergeven tussen onze geest en de materie. Simpel vertaald: de kinderen sluiten vriendschap met het peperkoekmannetje, maar komen uiteindelijk voor de keuze te staan of ze hem gaan opeten. (Misschien mochten we als kinderen daarom niet met ons eten spelen?)

Je kan nog steeds alle kanten op in deze fase. Je hebt een idee dat je stapje voor stapje concreter maakt. En er zullen nog veel meer associaties omhoog borrelen, andere invalshoeken die je zelf ook verrassen.
Schrijf ze vooral op. Zie het als stretchoefeningen voor je brein.

Kiezen
Uiteindelijk hak je de knoop door: dit wordt het uitgangspunt.
Op dat spoor ga je verder.

Wat herken je in dit verhaal? Welk thema hieruit speelt ook in jouw leven?
Hoe voelde dat? Welke voorbeelden komen naar boven?
Schrijf alles op.

Nu weet je waar het peperkoekmannetje voor jou symbool voor staat.
Je weet waar de pijn zit. Je voelt die pijn, omdat je het kent.
Formuleer vanuit die gegevens een boodschap. Eén zin.
En een boodschap hoeft niet louter regenbogen en confetti te zijn. Het is jouw boodschap, jouw conclusie uit jouw ervaringen. Dus als jij geconstateerd hebt dat je mensen soms niet kan helpen, hoe graag je ook wilt, dan is dat jouw boodschap.

Schrijven
Schrijf je boodschap op. Houd die erbij. Liefst pal voor je neus, op ieder moment, bij alles wat je doet.
Ga schrijven. Wanneer je het even niet weet, kijk naar de boodschap. Laat uit de boodschap je verhaal ontstaan. Die ene zin vertelt je alles wat jij moet weten.
(Een volgende keer ga ik wat dieper in op dat proces; anders wordt deze longread veel te lang.)

En ik zou het geweldig vinden als je mij jouw versie van het verhaal van de peperkoekman mailt. Niet om te vergelijken of te presteren. Daar zijn andere clubjes voor.
Verhalen(f)luisteren gaat erom jezelf te zien. Wat je ook schrijft, hoe je ook schrijft, je toont altijd jezelf.

Dus je als je mij jouzelf wilt tonen in de vorm van jouw verhaal, ben ik je heel dankbaar. Ik zal het met aandacht lezen.
Dank je wel.