Geen verhaal is werkelijk nieuw.
Dat is ook niet verwonderlijk als je beseft dat we met verhalen menselijke ervaringen overbrengen. In alle tijden hebben mensen zich geborgen gevoeld, ontheemd, innig verbonden, eenzaam en ga zo maar door.

Enkel de gebeurtenissen waarmee we die ervaringen proberen over te brengen zijn in de loop der geschiedenis veranderd, dat is alles.
Een gevoel van diepe, publieke vernedering zou door iemand uit de 18e eeuw overgebracht worden met een referentie naar de schandpaal. Iemand uit deze tijd zou hoogstwaarschijnlijk verwijzen naar social media.
De vorm is anders, de inhoud is gelijk gebleven.

Wanneer je jezelf erin oefent om door vorm heen te kijken, zal je zoveel meer herkennen.

In de Griekse mythologie kregen Titanen Kronos en Rhea eerst drie dochters, gevolgd door drie zonen. Samen vormden zij de helft van de latere 12 Olympische goden.
Deze drie godinnen waren Hestia, de godin van het heilige (haard)vuur, Demeter, de godin van de landbouw, en Hera, de godin van het huwelijk.

– Hestia is een personificatie van het gevoel ‘thuis’. De warmte en veiligheid van vuur, het symbool dat aan haar gewijd was. De haard was van oudsher het kloppende hart van huis en tempel.

– Demeter is een personificatie van de archetypische moederlijke zorg. Zij werd afgebeeld met een hoorn des overvloeds, en vormde een hechte twee-eenheid met haar dochter Persephone – die twee waren onafscheidelijk.

– Hera is een personificatie van de relaties die we met elkaar hebben, en dan met name gericht op de regels die daarmee gepaard gaan. Hera was namelijk niet de godin van de liefde – dat was Aphrodite. Vergeet niet dat het huwelijk van oudsher meer een juridische overeenkomst was dan een liefdesverbond.

Deze drie godinnen vind je terug in de personages in Disney’s animatiefilm Belle en het Beest (1991).

– In kandelaar Lumière herkennen we Hestia. Niet alleen vanwege het vuur, dat zou te letterlijk zijn. De geest van Hestia zie je in Lumières streven dat Belle zich thuis voelt.
Dit zie je onder meer terugkomen in zijn vraag aan zijn meester om Belle een fatsoenlijke kamer te geven, in plaats van haar in de toren opgesloten te laten. En wie herinnert zich niet het feestelijke dinerlied ‘Be our guest’ (in het Nederlands ‘Kom erbij’)?

– In theepot Mevrouw Tuit herkennen we Demeter. Een volle theepot die warmte schenkt, is een ingenieuze vertaling van zowel de hoorn des overvloeds als de gulle moederlijke godin. Ook zie je dat Mevrouw Tuit altijd wordt vergezeld van haar zoon Barstje, het theekopje. Inhoudelijk is Mevrouw Tuit degene die Belle troost en bemoedigt.

– In klok Pendule tenslotte herkennen we Hera. Pendule is namelijk heel sterk gericht op de regels. Zijn meester heeft gezegd dat Belle niet mag eten zonder hem, en daar wil hij zich dan ook aan houden. Hij vindt het erg moeilijk dat zijn collega’s daar maling aan hebben: dat was niet de afspraak.
In de mythologie zien we Hera voortdurend tegen dergelijke kwesties aanlopen. Hoewel zij iets driftiger reageert dan Pendule – die is iets meer een binnenvetter. Maar Hera was dan ook getrouwd met oppergod Zeus en daardoor koningin der goden; dan hoef je niet op je tenen te lopen.

Wil je levende personages creëren, kijk dan naar de oude verhalen. Wanneer je eenmaal de inhoud in het vizier hebt, kan je daarmee een nieuwe vorm creëren. Eentje die voor jouw publiek herkenbaar is, waar zij zichzelf in kunnen herkennen.
Alleen jij weet dat het nog steeds dezelfde boodschap is.
Want geen verhaal is werkelijk nieuw.