Zoals eerder gezegd: een verhaal is een vertelling van een reeks gebeurtenissen die toewerkt naar een conclusie.
In deze blog kijken we aandachtiger naar de opbouw van een verhaal.

Een verhaal bestaat uit drie delen, in de theaterwereld ook wel drie aktes genoemd.
Dit principe van drie aktes is niet nieuw. Ik ben er vrij zeker van dat je dit al eerder gehoord hebt, misschien zelfs op school hebt geleerd.
Het is ook geen theorie die ooit door iemand bedacht is. Dit is simpelweg hoe we elkaar verhalen vertellen.
Het epos van Gilgamesj, met pakweg 3000 jaar het oudste verhaal dat op een kleitablet bewaard is gebleven, bestaat uit drie delen. Net zoals de toneelstukken van Shakespeare, de films van Hitchcock, de boeken van Roald Dahl. Maar ook wanneer je een toespraak houdt, een mop vertelt, een relatie begint of je eigen bedrijf voert, werkt het op deze manier.

Eerste akte
In de eerste akte introduceer je de wereld waar je de ander in mee gaat nemen.
Allereerst vertel je wat je boodschap is. Daar zijn taglines voor: Geef jouw wijsheid door. Dat heeft geen context, maar het maakt nieuwsgierig. Of niet.
Zowel in het echte leven als in de wereld van verhalen, creëer je de juiste setting en sfeer, en je zorgt ervoor dat de ander alle informatie krijgt die nodig is om zelf te kunnen begrijpen wat in die wereld gebeurt.

De kennismaking kan heel lang of erg kort zijn, afhankelijk van hoeveel voorkennis je mag verwachten.
Heb je een heel nieuwe wereld gecreëerd, dan zal je wat meer in te leiden hebben dan wanneer het zich afspeelt in onze wereld, in de huidige tijd. Net zoals de eerste vloggers veel meer werk hadden om het concept over te brengen dan nu, nu iedereen bekend is met het principe. Dan kan het nu wel weer een dagtaak zijn om alle aannames eruit te krijgen. Ach ja.

Tweede akte
De functie van de tweede akte is je publiek daadwerkelijk meenemen in de wereld die je bij de kennismaking geschetst hebt. Wanneer ze je voldoende vertrouwen op basis van de eerste akte, ervan overtuigd zijn geraakt dat je iets kan bieden dat ze graag willen of nodig hebben, gaan ze met je mee. Zonder een gedegen eerste akte krijg je dat zelden voor elkaar; we hebben tenslotte allemaal geleerd om nooit met vreemden mee te gaan.

In de tweede akte doe je in feite niets anders dan je eerste deel helemaal uitrafelen en ieder stukje een beeld meegeven. Je laat je boodschap zíen.
Klinkt abstract, maar in mijn online cursus ‘Verhalen met inhoud‘ laat ik je stap voor stap zien hoe dat werkt.
En dit is tegelijk heel meta, want hiermee doe ik het je ook al voor.

Derde akte
De functie van de derde akte is het samenbrengen van aktes een en twee.
Je hebt iets beloofd, dat heb je gegeven en met dit deel wordt dat bekrachtigd. Je draagt niets nieuws meer aan. Je sluit de cirkel en keert terug naar waar je mee begon: je boodschap.

Bij een mop is de derde akte de clou. Op zichzelf is de clou negen van de tien keer helemaal niet grappig, de zin zelf bedoel ik dan. Het derde deel werkt dan ook alleen maar als deel een en twee in orde zijn.

There you have it: een universeel toepasbare structuur. Eenvoudig om uit te leggen, in de praktijk nog niet zo eenvoudig om uit te voeren.
Met name die eerste akte vraagt veel aandacht om goed werkend te krijgen. Want wat voor jou zo vanzelfsprekend is, is dat niet voor iemand anders. En dat merk je meestal pas wanneer je het op iemand uittest.
Het blijft dan ook een kwestie van uitproberen en bijsturen.
Samengevat noemen we dat ook wel leven. Al levende, leer je wat wel en wat niet werkt. En laat ik dat nou precies bedoelen met wijsheid vergaren – wijsheid waar je anderen weer mee helpt.
Als je die wijsheid tenminste doorgeeft.