Vorm is vaak waar we mee beginnen. Je wilt een boek schrijven of een video maken, iets over mensen of dieren. En wanneer je begint met de vorm, kan je al doende vanzelf op iets diepers stuiten. Vastpakken die aarde en schatgraven maar. Spannend.
Vorm geeft ons letterlijk houvast en een (soms vals) gevoel van voldoening; je kan je voortgang zien en daarom lijkt het alsof je vooruit gaat.
Inhoud wordt opvallend vaak overgeslagen of slechts uiterst summier aangestipt. Soms denken we zelfs alleen maar dat we het hebben over inhoud, maar gaat het in werkelijkheid toch over vorm.

Als je gewend bent van vorm naar inhoud te werken, let er dan maar eens op hoe vaak je dit in je dagelijks leven doet. Soms lijkt het onschuldig, maar dat is het niet. Het maakt dat we geloven aan vorm iets af te kunnen lezen betreffende de inhoud.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan een sollicitatiegesprek – waarvan de laatste jaren steeds meer blijkt dat het enkel de conformation bias in stand houdt. In het dagelijks leven noemen we dit het halo-effect of het horn-effect; we projecteren onze eigen positieve of negatieve denkbeelden op iemand en gaan diegene conform die projecties behandelen.

Dit principe kan je bij jezelf prachtig opmerken wanneer je kijkt naar Wie is de Mol? – Kijk je naar dat programma? Probeer jij ook (net als ik) om de losse acties een betekenis te geven? Misschien merk je hierbij op hoe ondoenlijk dat eigenlijk is. Want alles, werkelijk alles kan betekenen wat jij erin wilt zien, omdat je geen context hebt. En zonder context ga je volop zelf invullen waar je naar kijkt. Montage speelt daar uiteraard handig op in. Is Ron net als Jochem van Gelder in 2017 een onhandige kandidaat, of is hij net als George in 2002 en Milouska Meulens uit 2006 een onhandig lijkende mol?
Op dit moment weten we het niet. Je kan gokken en geloven dat je het echt wist, maar het is statistiek. We kijken niet naar wat er werkelijk voor onze neus gebeurt (deels ook omdat er gemonteerd wordt), maar we kijken op basis van het verleden. Wat we al eerder hebben ervaren; de vergelijking met oud-mollen en oud-kandidaten.
En naast dit alles, wat maakt nou eigenlijk een daad die een opdracht doet mislukken ‘onhandigheid’ en wat maakt het ‘sabotage’? De intentie. Dus de inhoud.

Vorm op zichzelf zegt niets. Het is inhoud die betekenis geeft aan vorm. Niet andersom.